Er zijn verschillende soorten longkanker. Ongeveer 15% van de mensen met niet-kleincellige longkanker heeft een speciale vorm van longkanker: een mutatie. Voor een deel van die mutaties zijn voor de patiënten met uitgezaaide longkanker pillen. Deze pillen noemen we doelgerichte therapie of targeted therapy. De pillen kunnen je niet genezen, maar hebben als doel dat je langer kunt leven met longkanker.
Voorbeelden van genen waarin mutaties bij longkanker worden gevonden, zijn ALK, BRAF, HER2, KRAS, NRG1, NTRK MET, RET en ROS1. Je leest er hier meer over. Voor een aantal mutaties is er al een doelgerichte therapie. Het is alleen zo dat de doelgerichte therapie niet blijft werken. Je longkanker verandert na een tijdje, waardoor het medicijn niet meer werkt. Als je bijvoorbeeld een EGFR-mutatie hebt met als subvorm exon 19, dan kan er een mutatie in exon 20 bijkomen of komt er een verandering van HER bij. Ook kunnen de tumorcellen soms veranderen in kleincellige longkanker (SCLC).
Moleculaire Tumor Board
Als er weer groei is van de longkanker is dat een teken dat jouw medicijn niet meer werkt. Er wordt dan weer een stukje van de longkanker onderzocht om te zien welke vorm van longkanker je nu precies hebt en of er mutaties bij zijn gekomen. Als er meer mutaties bij zijn gekomen is dat een reden om dat in de Moleculaire Tumor Board (MTB) te bespreken. Een MTB is een groep van experts op het gebied van moleculaire diagnostiek en behandeling van zeldzame mutaties. Jouw longarts kan advies vragen bij deze MTB over de mogelijkheden van een ander medicijn. Medicijnen voor zeldzame mutaties worden in Nederland gegeven in de 8 expertisecentra: het Amsterdam UMC, Antoni van Leeuwenhoek, Erasmus MC, LUMC, MUMC, Radboudumc, UMCU en UMCG
Wat is 3D modeling
Als er een nog zeldzamere mutatie gevonden wordt of er meerdere mutaties in 1 gen gevonden worden, is niet altijd duidelijk wat de beste behandeling is. Dan kan er bekeken worden welk medicijn in jouw situatie het beste zou kunnen werken. Daarvoor is er een nieuw onderzoek: 3D modeling, ook wel moleculaire modellering genoemd. Hierbij worden de mutaties die gevonden zijn in het stukje van de longkanker dat weer bij jou is afgenomen, 3 dimensionaal (3D) in beeld gebracht.
Op dit moment kan 3D modeling worden gedaan als jij een weinig voorkomende mutatie in de volgende genen hebt: EGFR, ALK, ROS1 of BRAF. Je kunt je longarts vragen of het voor jou nuttig is om 3D modeling aan te vragen. In het UMCG en het Amsterdam UMC wordt 3D modeling al vaak aangevraagd vanuit de MTB. Jouw longarts kan 3D modeling aanvragen bij het UMCG. Jij hoeft er niet voor te reizen. Daarna krijgt jouw longarts een advies via de Moleculaire Tumor Board (MTB). Samen met jouw arts kan je dan bepalen of je kunt en wilt beginnen met het voorgestelde medicijn.

Op deze afbeelding zie je hoe 3D modeling kijkt of het medicijn op de DNA fout past. Het donkergroene is het DNA en het gele is het medicijn.